Στους δρόμους της Ντάκα

25.7.2015

Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Κωνσταντινούπολη, Ντάκα. Μετά από κάτι παραπάνω από 12 ώρες πτήσεις προσγειωθήκαμε στην πρωτεύουσα του Μπανγκλαντές. Ώρα 05.30 κι ο ασιατικός ζεστός αέρας χτύπησε τα πρόσωπά μας.

Οι "σοκολατένιοι" άνθρωποι ήταν εκεί, δίπλα μας και ζητούσαν να μας μεταφέρουν με τα rickshaw, τα τρίκυκλα σιδερένια φωνακλάδικα ταξί τους. Χέρια στα κάγκελα, κορμιά καθισμένα χάμω, βλέμματα σαστισμένα κολλούσαν πάνω μας. Και χαμόγελα, πολλά αβασάνιστα αθώα, θολωμένα χαμόγελα... Χαιρετάνε αργά και φέρνουν το δεξί χέρι στην καρδιά...


Με τα αυτοκίνητα βουτήξαμε στο χάος των δρόμων της Ντάκα, μιας πόλης δέκα εκατομμυρίων ανθρώπων που μυρμηγκιάζουν και που αναρωτιέσαι πώς μπορεί να βρέθηκαν εδώ και πού πάνε. Τα αυτιά μας αρχίζουν να πονάνε από τα συνεχή, μακρόσυρτα κορναρίσματα, από τα σάπια και σκουριασμένα λεωφορεία που μαρσάρουν το γκάζι. Ό,τι κινείται για να προχωρήσει πρέπει να κράζει, πρέπει να στριγγλίζει. Όχι μια, αλλά τόσες φορές μέχρι να περάσει λίγα μέτρα παρακάτω για να μπορέσει να σκούξει με την κόρνα και πάλι. Τα μάτια άπληστα ρουφάνε τη θάλασσα από την εποχούμενη λαμαρίνα που παστώνεται και ξερνάει το κράξιμο και τη βρώμα της βενζίνης.

Δεν υπάρχουν εδώ φανάρια, διαγραμμίσεις. Συχνά δεν υπάρχουν κατευθύνσεις και ρεύματα κυκλοφορίας. Μονάχα ένας άγραφος σκληρός νόμος επιβίωσης σ' έναν ανελέητο αγώνα που επιτάσσει να προσπεράσεις τον επόμενο για να φτάσεις στον προορισμό σου. Τα φρένα ανάβουν, οι χιλιάδες πεζοί διασχίζουν κάθετα τους δρόμους καθώς διαβάσεις δεν υπάρχουν.

Στα δεξιά κι αριστερά τα πρόσωπα είναι σκληρά, τραχιά, ρυτιδιασμένα πρόωρα. Σαρίκια και πουκαμίσες, πρόχειρα μαντήλια στα κεφάλια, γένια βαμμένα, μουστάκια και ξυρισμένα μάγουλα, υφάσματα μακρυά ριγμένα κάτω από τη μέση, σανδάλια από δέρμα ή το πετσί του ποδιού να καίγεται στην κάψα της ασφάλτου. Όλα τα χρώματα κι όλοι οι συνδυασμοί από κουρέλια ντύνουν τους άντρες.

Αλλά οι γυναίκες μαγνητίζουν τα βλέμματα. Καλυμμένο το κεφάλι με μαντήλες χρωματιστές, μονόχρωμες ή ζωγραφισμένες με μοτίβα. Αφήνουν το ύφασμα να φανερώσει  μέρος της φράντζας και το κορακίσιο μαλλί στραφταλίζει στο μέτωπο από τον καυτό ήλιο. Δεν καλύπτουν το πρόσωπο μα τ' αφήνουν να γνέψει στον κόσμο, να τον γλυκάνει θαρρείς μέσα στην τόση αποφορά του... Η γυναικεία χάρη τυλίγεται σε μακρυά μαβί, κροκί, κόκκινα, κίτρινα φορέματα!

Είναι η Ντάκα που θα μας πάρει περίπου 2 ώρες να αφήσουμε πίσω για να πάρουμε το δρόμο για τη Jamalpur...

Οι σοκολατένιοι άνθρωποι

Local children welcome me to Chanpara slum Photo: Chris Coxon/ActionAi

(...)
Γλιτώσαμε από τους άσπρους, ανήσυχους, τετραπέρατους ανθρώπους. Εδώ τα κορμιά είναι σοκολατιά, το στήθος, τα μεριά, τα πόδια ολόγυμνα. Οι γυναίκες μυρίζουν μόσκο, τα λαγόνια λάμπουν ζωσμένα πράσινα, κίτρινα, πορτοκαλιά... Κι οι ψυχές κάθουνται διπλοπόδι μέσα στο ηλιοψημένο στήθος, στη δροσεράδα του σπλάχνου, και κοιτάζουν τον κόσμο.

Στη μέση του δρόμου, σ' ένα χαμηλό βωμό, ένας Βούδας, μικρός, πονηρός, χαριτωμένος, κοιτάζει τους διαβάτες και χαμογελάει. Ένας λιπόσαρκος γέρος με κίτρινη πουκαμίσα, γονατισμένος μπροστά του, τον κοιτάζει με οικειότητα. Μια κοπέλα με άσπρους χαλκάδες στα σφυρά ανέβηκε τα σκαλοπάτια κι απίθωσε στα μικρά ποδαράκια του Βούδα μια φούχτα κόκκινους ανθούς. Πίσω από το βωμό, κάτω από μια χουρμαδιά, χασμουριούνται, μασούν μπετέλ και τα χείλη τους έχουν βαφεί σκούρα προτοκαλιά.

Ζεστή ανθρωπότητα, μάτια κατάμαυρα, νύχια μακρουλά βαμμένα με κινά, περπάτημα ανάερο, λυγερό, δόντια μεγάλα, κάτασπρα, που φωτίζουν τα στενά μισόφωτα μαγαζάκια. (...)

Έτσι περιγράφει τη γλυκιά είσοδό του με πλοίο στα νερά του Ινδικού Ωκεανού και λίγες ώρες αργότερα στα χώματα του Κολόμπο ο Νίκος Καζαντζάκης στο έργο του "Ταξιδεύοντας Ιαπωνία - Κίνα.

Μια περιγραφή που άναψε φωτιά στο μυαλό μου όταν την πρωτοδιάβασα, που παραμένει ανεξίτηλα γραμμένη μέσα μου. Σε λίγες ώρες απογειωνόμαστε για τη Ντάκα, την πρωτεύουσα του Μπανγκλαντές...

Ο αναγκαστικός γάμος κοριτσιών

Το Μπανγκλαντές είναι η χώρα με τον υψηλότερο αριθμό γάμων νεαρών κοριτσιών στον κόσμο. Η αυξανόμενη φτώχεια, αποτέλεσμα και της κλιματικής αλλαγής που πλήττει τη χώρα, ωθεί τους γονείς να "παραχωρούν" κορίτσια από τα 12 τους κιόλας χρόνια στα χέρια ενήλικων ανδρών. Σε συνδυασμό με τη βία που υφίστανται, τα κορίτσια σύντομα εγκαταλείπουν το σχολείο. Με τη σειρά τους θα φέρουν στη ζωή βρέφη που αδυνατούν να αναθρέψουν...

Οι τοπικές κοινωνίες των αγροτικών περιοχών, οι θρησκευτικοί και κρατικοί αντιπρόσωποι "κλείνουν το μάτι" στην κατάφορη παραβίαση του νόμου και των δικαιωμάτων των κοριτσιών.

Η εκπαίδευση των κοριτσιών λοιπόν μπορεί να αποτελέσει το αναγκαίο συστατικό για τη μεταμόρφωση της ερχόμενης γενιάς στη χώρα. Κι αυτό αποτελεί μια από τις θεματικές που θα διερευνήσουμε στο ταξίδι μας στο Μπανγκλαντές μαζί με άλλους 7 εκπαιδευτικούς και στελέχη του Εκπαιδευτικού Τομέα της ActionAid Ελλάς μέσα από μια σειρά συνεντεύξεων, επισκέψεων σε σχολεία και σε Happy Homes.

Red point on green!

Στο http://redpointongreen.com/ θα βρείτε τη θαυμάσια συλλογή κειμένων και φωτογραφιών της καλής μας συναδέρφισσας Miranda Kouma, συνταξιδιώτισσάς μας στο Μπανγκλαντές μαζί με την Education / ActionAid Hellas. Από τις 25 Ιουλίου έως και τις 2 Αυγούστου, 6 εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα, μαζί με 2 στελέχη της ActionAid Hellas θα επισκεφτούμε σχολεία στην Ντάκα, πρωτεύουσα του Μπανγκλαντές, θα συνομιλήσουμε με μαθητές/τριες κι εκπαιδευτικούς, θα καταγράψουμε ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, θα συναντηθούμε με στελέχη της ActionAid Bangladesh και θα επισκεφτούμε τα Happy Homes στην Ντάκα.

Στόχος μας η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για τους εκπαιδευτικούς και τους/τις μαθητές/τριες της Ελλάδας!

Μείνετε συντονσιμένοι/ες. Ξεκινάμε σε 9 μέρες!